15 نکته جالب و دانستنی در زنبورداری

اولین اثری که از زنبور عسل بدست آمده فسیلی است متعلق به چهل میلیون سال قبل که در آن زنبور عسل در داخل صمغ درخت محبوس شده و این فسیل در موزه زنبور عسل در شهر وایمار در آلمان نگهداری می شود.
اولین اثر نقاشی مربوط به زنبور عسل در یکی از غارها ی اسپانیا بدست آمده که در آن شخصی را نشان می دهد که از داخل شکاف صخره های سنگی عسل برمی دارد . این اثر 1200 سال پیش به وسیله غارنشینان همان نقطه بر روی دیوار غار نقاشی شده و هنوز هم در آنجا به همان صورت باقی است.
آثار بدست آمده در مصر نشان می دهد که در این کشور 4000 سال پیش از میلاد مسیح زنبورداری در کندوهای گلی و سفالی رسم بوده است.
حدود 2000 سال پیش از میلاد مسیح زنبور عسل در کشور سوئد وجود داشته. زیرا آثاری از آن در جنوب این کشور بدست آمده که فعلا در موزه تاریخ سوئد شهر استکهلم نگهداری می گردد.
ارسطو دانشمد معروف یونانی و معلم اسکندر کبیر در سال 350 قبل از میلاد کتابی درباره زندگی زنبور عسل نوشت. این اولین کتابی است در تاریخ که درباره ی زنبور عسل نوشته شده است.
در سال 1851 یک آمریکائی به نام لانگستروت قابهای متحرک کندوی زنبور عسل را تعمیم داد و با این کار بزرگترین پیشرفت در تاریخ زنبور داری جهان را بوجود آورد بطوری که تمام اصول زنبور داری امروز روی پایه هایی قرار دارند که وی ایجاد کننده اش بود.
یک کندوی خوب در فصل فعالیت شدید (در اطراف تهران اوایل خرداد ماه) می تواند 80000 ، کندوی متوسط 50000 زنبور داشته باشد . همین کندو معمولا در زمستان تعداد زنبور هایش به 9000 عدد یا کمتر تقلیل پیدا می کند.
زنبور عسل برای اینکه یک قاشق چایخوری عسل جمع کند بایستی فاصله ی برابر تهران تا برلین را طی کرده و در بین راه دو میلیون بار روی گلها بنشیند.
از هر 3 گرم شهد ی که زنبور عسل از روی گلها جمع آوری می کند در کندو آنرا غلیط و تبدیل به 1 گرم عسل می نماید . برای غلیظ کردن شهدهای جمع آوری شده در روز، زنبور عسل آنرا پس از غروب خورشید دوباره از داخل شان ها مکیده و وارد کیسه عسلی اش می کند . در آنجا کمی از آبش را جذب و مقداری دیاستاز برویش اضافه نموده، داخل شان ها می گذارد. زنبور بعد آن را مکیده و همین عمل را تکرار می کند . این کار آنقدر ادامه می یابد تا عسل به غلظت طبیعی خود برسد. در این وقت است که به سلولی که عسل غلیظ شده در آنجا انبار شده حمل و پس از پر کردن آن سرش را با موم می پوشانند.
یک زنبور عسل برای تهیه یک گرم عسل بایستی روی 6000 تا 8000 گل بنشیند و برای جمع کردن یک کیلوگرم عسل معادل هفت بار دور کره زمین پرواز می کند.
ملکه تخم هایی به وزن هر کدام 0/5 میلی گرم می گذارد یعنی وزن 2000 عدد آن فقط یک گرم می شود. این تخمها 72 ساعت (3 روز) پس از گذاشته شدن باز شده و لارو سفید رنگ هلالی شکلی به ورن 0/3 میلی گرم از آن خارج می گردد . لارو مزبور از غذا های فراوانی که فوری به وسیله زنبور های پرستار در اطرافش گذاشته می شود به مقدار زیاد خورده و بسرعت عجیبی رشد می کند، بطوری که 150 ساعت بعد از تولد از تخم وزنش 500 برابر ، یعنی 155 میلی گرم می شود. وی برای اینکه بتواند این ازدیاد حجم فوق العاده را ممکن سازد چهار بار (یعنی روزی یک بار) در همین مدت پوست می اندازد.
زنبور عسل اصوات ایجاد شده از اجسام و ارتعاشات مختلف را می تواند تشخیص دهد. اعضاء شنوایی برای دریافت ارتعاشات روی پاها حشره و موهای سطح بدن و شاخکهای زنبور قرار دارد و وظیفه شنوایی را انجام می دهند.
لارو ها در روز های اول به علت رشد سریع به غذای زیادی احتیاج دارند ، به همین دلیل تعداد زیادی از پرستار ها سرشان را به داخل سلولها ئی که لارو ها در آن قرار دارند فرو برده و مواد غذایی لازم را که از غدد شیری آنها ترشح می شود به وسیله خرطوم به صورت مایع سفید رنگی در کنار لاروها می ریزند . این کار ممکن است تا 2000 بار در روز به وسیله زنبور ها (البته فقط در روز های اول زندگی) تکرار گردد.
زنبور کارگر پس از آنکه از سلولهایش به صورت یک حشره کامل خارج شد نمی تواند فورا پرواز کند، بلکه بایستی مدتی را داخل کندو بکار مشغول گردد. وی از سیزدهمین تا هجدهمین روز پس از تولد به وسیله غدد زیرشکمی خود صفحات مومی بسیار کوچکی ترشح می نماید که وزن یک میلیون و دویست و پنجاه هزار عدد آن یک گرم می شود . موم ترشح شده را زنبور با پاها از زیر شکم جدا کرده، به دست ها داده و از آنجا به آرواره ها انتقال می دهد. سپس آنرا جویده و قسمتی از دیواره های شش ضلعی سلول را می سازد که بزودی محل تخم ریزی ملکه یا ذخیره گرده گل و یا عسل خواهد شد. ضخامت دیواره های این سلول در قسمت پایین یک بیستم میلیمتر و در بالا کمی بیشتر است.
قانون چهل روزی: مدت لازم برای تبدیل یک تخم به کارگر کامل 21 روز است . کارگر کامل پس از تولد حدود 21 روز هم قادر به پرواز نبوده و این مدت را باید در داخل کندو و به خدمات مختلف از قبیل تمیز کردن حفره ها، پرستاری، موم سازی و دفاع در مقابل حشرات خارجی بپردازد. آنگاه می تواند آوردن بار از خارج به کندو را شروع کند. بنابراین تخمی که از امروز گذاشته شد چهل دو روز بعد تبدیل به یک زنیور گرده یا عسل آور می شود. دانستن این مدت برای زنبوردار خیلی مهم است، زیرا زنبور دار که وقتی تقریبی شروع شکوفه های منطقه خودش را می داند خواهد توانست ملکه های جمعیت های خود را از چهل روز پیش یا کمی زود تر با دادن شربت تحریک به تخمگذاری کند تا هنگام باز شدن شکوفه ها جمعیت قوی بوده هم عسل بیشتری به کندو بیاورد و هم گرده افشانی درختان میوه را بهتر انجام دهد.