عسل و درمان بیماری های گوارشی

دستگاه گُوارش یکی از دستگاه‌های فعال در بدن انسان است که از دهان شروع شده و در ادامه در حلق، مری، معده، روده کوچک و روده بزرگ ادامه می یابد و در نهایت در مقعد به اتمام می‌رسد. دستگاه گوارش با سایر اندام ها از جمله پانکراس، صفرا و کبد؛ وظیفه هضم و جذب مواد غذایی و دریافت انرژی مورد نیاز بدن و در نهایت حذف مواد زائد حاصل از گوارش را بر عهده دارد.

بیماری های گوارشی در سراسر جهان شایع است و افراد در هر سنی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اسهال و استفراغ یکی از دلایل عمده مرگ و میر در بسیاری از کشورهای در حال توسعه است. از دست دادن آب و الکترولیت ها از بدن می تواند به کم آبی بدن منجر شود، که می تواند در کودکان خردسال به خصوص در کودکان دچار ضعف و سوءتغذیه کشنده باشد. از آن جایی که عامل بیماری ویروسی است آنتی‌بیوتیک ها اثری ندارد و روش های درمانی طب مکمل همچون استفاده از عسل در درمان این بیماری کاربرد پیدا کرده است.

استفاده از عسل از دیرباز به عنوان یک ماده دارویی در درمان بیماری های گوارش مرسوم بوده‌است. مصریان باستان، آشوریان، چینی ها،یونانی ها و ایرانیان از ترکیب عسل و سایر گیاهان دارویی در درمان بیماری های روده و شکم استفاده می کرده اند. تا همین اواخر شواهد علمی کمی برای حمایت از کاربردهای درمانی عسل وجود داشت، اما اخیرا مطالعات علمی معتبر اثرات ضدباکتریایی، ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی را در استفاده های پزشکی عسل قوت بخشیده است. اثرات خوب عسل در درمان نفخ و دل درد، درمان اسهال و استفراغ و عفونت های دستگاه گوارش همچون زخم معده در منابع علمی به آن اشاره شده است

در بین عسل های مختلف براساس گزارش های علمی و تجربی بیشترین اثرات مطلوب در درمان بیماری های گوارش را عسل های ذیل داشته اند:

عسل آویشن، عسلک ترنجبین، عسل کنار (سدر)، عسل نمدار، عسل گشنیز، عسل یونجه، عسل سیاه دانه

این عسل ها به جهت دارا بودن ترکیبات پری بیوتیک و باکتری های مفید پروبیوتیک تاثیر مثبتی در سیستم گوارش دارند. از دیگر دلایل موثر این عسل ها جهت دستگاه گوارش می توان به کاهش میزان اسید معده در عسل نمدار، درمان یبوست، نفخ و زخم معده در عسل های گشنیز و همچنین اثرات ضدباکتریایی، ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی این عسل ها اشاره کرد که در پیشگیری از طیف وسیعی از بیماری های دستگاه گوارش نافع است.