مهمترین کاربرد درمانی بشر از عسل در طول تاریخ در بهبود و درمان زخم و سوختگی بوده‌است. استفاده از عسل به عنوان درمان زخم حداقل از 5،000 سال قبل در بسیاری از کشورها از جمله مصر و چین و ایران باستان مرسوم بوده‌است و امروزه به عنوان یکی از بهترین محصولات برای بهبود زخم های عفونی شناخته می‌شود. در دهه های اخیر با مطرح شدن مقاومت به آنتی‌بیوتیک ها استفاده از محصولات طبیعی با اثر آنتی‌بیوتیک بالا همچون عسل در تولید پمادها و پانسمان های استریل افزایش یافته است.
فرآیند ترمیم زخم و جلوگیری از عفونت های باکتریایی در محل خراش و یا سوختگی بافت ها در پوست بسیار پیچیده است و تحت تاثیر فرآیندهای سلولی و مایع میان بافتی و سیستم ایمنی بدن انجام می‌شود. عسل با دارا بودن مواد ضدباکتریایی از جمله پراکسید هیدروژن H2o2 و سایر ترکیبات موثره آنتی‌بیوتیکی در وهله اول از رشد و تکثیر باکتری‌ها در محل ایجاد زخم جلوگیری می‌کند در ادامه با ایجاد یک لایه محافظ و تنظیم میزان رطوبت از ورود باکتری‌ها به لایه های داخلی بافت پوست جلوگیری می‌کند.
قندهای ساده و زودهضم موجود در عسل انرژی مورد نیاز سلول ها در ترمیم بافت آسیب دیده را تامین نموده و در کاهش درد و التهاب سلولی موثر هستند و تمامی این اثرات در نهایت در بهبود سریعتر بافت آسیب دیده و تشکیل پوست جدید در محل زخم کمک شایانی می‌کنند. محصولات مختلفی در دنیا براساس همین ویژگی خارق العاده از عسل به عنوان ماده اصلی در تهیه پماد و ژل های درمان کننده زخم استفاده کرده اند.
زمانی که عسل با رطوبت بدن تماس پیدا می‌کند؛ آنزیم گلوکز اکسیداز که توسط زنبورها در عسل ایجاد شده به‌آرامی و به همراه میزان زیادی پراکسید هیدروژن ضدعفونی‌کننده آزاد می‌شود و می‌تواند در حدی که به خود بافت آسیب نرساند، باکتری‌ها را نابود کند. در ادامه با جذب مایعات و مواد مقوی به منطقه آسیب‌دیده، باعث رشد سلولی و جلوگیری از خشک شدن زخم می‌گردد. فعالیت اسمتیک عسل با ایجاد یک لایه از مایع بین بافت‌ها و در واقع نوعی باندپیچی و پانسمان آن، باعث جابه‌جایی بدون درد در هنگام نیاز و جلوگیری از پاره شدن سلول‌های جدید می‌شود. به همین خاطر در برخی از بیمارستان‌های دنیا، برای درمان زخمِ بیشتر از ترکیبات آن استفاده می‌کنند.
جلوگیری از رشد باکتری‌ها در محل زخم، تنظیم رطوبت، کاهش درد و التهاب، تسریع در بهبود بافت آسیب دیده و تکثیر سلول های جدید و در نهایت ترمیم زخم. شما نیز امتحان کنید تا اثرات شگفت انگیز عسل در درمان زخم را تجربه نمایید. بایستی توجه داشت استفاده از عسل تنها در درمان سوختگی های درجه یک و به صورت تکمیلی در سوختگی درجه دو و با نظر پزشک توصیه می شود و در موارد حاد سوختگی به ویژه سوختگی درجه سه حتما بایستی به مراکز درمانی و پزشک متخصص مراجعه کرد و به هیچ وجه خودردمانی با عسل توصیه نمی شود.
نحوه استفاده از عسل جهت درمان زخم
دستور 1: ابتدا محل زخم را به خوبی تمیز کنید. در وهله بعد یک قاشق غذاخوری عسل + یک قاشق چای خوری روغن زیتون را به خوبی مخلوط کنید. ضماد تهیه شده را بر روی محل زخم به خوبی آغشته نمایید و محل زخم را به وسیله یک پارچه تمیز و یا گاز استریل به خوبی بپوشانید. هر دو روز پانسمان را تعویض کنید.
تذکر مهم: در انتخاب نوع عسل دقت زیادی داشته باشید عسل های تقلبی و بی کیفیت تاثیر زیادی نخواهد داشت. عسل های طبیعی، خام و خالص تاثیر زیادی در درمان زخم خواهند داشت به نحوی که علاوه بر جلوگیری از گسترش و عفونت زخم با تاثیر بالایی که دارد با تشکیل پوست جدید به طور کامل محل زخم از بین خواهد رفت.
عسل های با منشا گیاهی مختلف اثرات یکسانی به لحاظ درمان زخم نداشته و برخی از عسل ها به این لحاظ بر سایر برتری داشته و می تواند انتخاب بهتری برای درمان زخم و سوختگی ها باشد.
عسل بره موم، عسل آویشن، عسل کنار، عسل سماق، عسل نمدار
دستور2: استفاده از عسل و آرد به نسبت برابر و یا مخلوط عسل و ژل رویال (ژل انگبین) نیز تاثیر بالایی در درمان زخم خواهد داشت.
نکته مهم: زخم های ناشی از جراحت، زخم بستر، سوختگی های درجه یک و دو، زخم دیابتی و خراشیدگی های سطحی به نحو احسن با عسل قابل درمان خواهد بود. اما توصیه همیشگی ما به شما این است که به هیچ وجه خودردمانی نکنید. با توجه به عوامل متعددی از جمله سابقه بیماری و یا میزان زخم حتما در وهله اول از یک متخصص مشورت بگیرید و در کنار رعایت دستورات متخصص می توانید از تاثیرات بسیار خوب عسل بهره مند شوید.
