نحوه تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی

شنیدن نام عسل برای هریک از ما یادآور سلامتی و شفابخشی و اثرات دارویی و درمانی است و این تحفه بهشتی بیشتر از این که یک ماده شیرین و خوشمزه باشه، یک غذا دارو با اثرات بسیار وسیع در سلامتی ماست. اما متاسفانه همین اهمیت عسل در فرهنگ دینی و ملی، باعث شده زمینه سواستفاده خیلی از سودجویان رو فراهم کنه و تقلبات در زمینه عسل طبیعی بسیار زیاد باشه به نحوی که اطمینان مصرف کنندگان در زمینه خرید عسل به شدت کاهش یافته و تصور تقلبی بودن عسل باعث شده خیلی از افراد از خریدن آن منصرف بشن یا این که خرید یک عسل طبیعی و باکیفیت به یک امر دشوار و سخت تبدیل بشه! جالبه بدونید که این ذهنیت منفی و تقلبات عسل مختص ایران نیست و عسل در تمام دنیا تقلبات بیشمار داره به نحوی که براساس گزارشات اتحادیه اروپا عسل سومین محصول پرتقلب بعد از شیر و روغن زیتون محسوب میشه!! و جالبه بدونید از اون به عنوان صنعت تقلب عسل Honey fraud industry  نام میبرن و گردش مالی سالانه عسل تقلبی در دنیا به بیش از یک میلیارد دلار 1000000000 $ تخمین زده میشه!

آیا واقعا عسل تقلبی هم تو بازار هست؟

نگرانی های شما در زمینه عسل های تقلبی و بی کیفیت کاملا بجاست و به شما این حق رو میدیم که نسبت به این موضوع حساسیت ویژه ای داشته باشید چون مرتبط با سلامت خودتون و خانواده تون میشه!! فروش عسل های شکری و بی کیفیت به عنوان عسل طبیعی! یا فروش شبه عسل های صنعتی که هیچ ارتباطی با زنبورعسل و زنبوردار نداره در بسیاری از فروشگاه ها و هایپرمارکت ها مرسومه و خیلی از این عسل ها تمامی مجوزهای بهداشتی رو هم متاسفانه دارند!! این عسل های تقلبی به قیمت های پایین و با تخفیف های بسیار زیاد به فروش میرسند و به هیچ وجه عطر و طعم و کیفیت عسل طبیعی را ندارند و حتی می تونه سلامت شما رو به خطر بیندازند! در هنگام صحبت با شما همیشه متوجه این نگرانی شما در مورد کیفیت عسل شدیم و این که خواسته باشید برای سلامتی خودتون اهمیت قائل بشید و نسبت به هزینه ای که پرداخت می کنید یک انتخاب آگاهانه و شیرین داشته باشید جز اولین حقوق شماست. عرضه عسل های فیک و تقلبی توسط دوره گردها و یا حتی فروشگاه ها و مغازه ها بیداد می کنه و خیلی از این عسل های ارزون و با تخفیف بالا که شما در شلف فروشگاه ها می بینید و به قیمت مربا و شیره انگور عرضه میشن و در مندرجات لیبل عنوان شده از کوه های سهند، سبلان، زرد کوه بختیاری، خوانسار و صد در صد طبیعی!! متاسفانه عسل طبیعی نیستند و اگر هدف شما خرید عسل طبیعی است بایستی بدونید که برای خرید یک عسل طبیعی و باکیفیت بایستی حساسیت بیشتری به خرج بدید!

مگه عسل طبیعی هم تو ایران پیدا میشه؟

اگرچه منکر عسل های تقلبی و بی کیفیت در سطح بازار نیستیم اما جالبه بدونید که ایران قطب تولید عسل های باکیفیت در دنیاست! و به لحاظ تعداد کلنی های زنبورعسل و عسل تولیدی رتبه سوم رو در جهان داریم! تنوع بالایی از گیاهان دارویی و اقلیم های متعدد و همچنین طبیعت چهارفصل باعث شده که عسل های طبیعی بسیار متنوعی در ایران تولید بشه که هرکدوم از این عسل ها عطر و طعم و خواص گیاهان دارویی ایران رو دارند. ایران قطب و مرکز عسل های تک گیاه در دنیا است و تولید بیش از 55 عسل تک گیاه و کسب رتبه های برترین عسل های دنیا در مسابقه های بین المللی کیفیت عسل همچون مسابقه London Honey awards و مسابقه عسل اتحادیه بین المللی زنبورداران Apimondia موید این موضوعه که عسل های ایران کیفیت برتر جهانی دارند. عسل های طبیعی، سالم، ارگانیک بسیار باکیفیتی با تنوع بالایی از شهد گیاهان دارویی رو زنبورداران پرتلاش کشور تولید می کنند.

چه عسل هایی در بازار وجود داره؟

سه نوع عسل طبیعی، تغذیه ای و صنعتی در بازار ایران وجود داره!

براساس گزارش های رسمی سازمان جهادکشاورزی و سرشماری سالانه کلنی های زنبورداری در ایران در حدود 112000 تن عسل تولید میشود. البته سهم زیادی از این عسل، عسل شکری است به این معنا که زنبورعسل با شربت شکر تغذیه میشود و عسل تولیدی زنبورعسل است اما منشا شهد گل ها ندارد! این عسل ویژگی ها و خواص دارویی عسل طبیعی را ندارد اما می تواند به عنوان یک شیرین کننده جایگزین قند و شکر باشد و به مراتب ارزش تغذیه ای بالاتری از قند و شکر دارد!! اما فروش عسل شکری به عنوان عسل طبیعی یک تخلف و تقلب نابخشودنی است! متاسفانه سهم زیادی از عسل های شکری و تغذیه ای به عنوان عسل طبیعی عرضه و به فروش می رسند! علاوه بر این سهم زیادی از شبه عسل های صنعتی که از مخلوط شربت فروکتوز با اسانس و رنگدهنده های مصنوعی در برخی از کارخانه ها تولید میشن! این شبه عسل ها به هیچ عنوان ارزش تغذیه ای نداشته و سلامت شما را به خطر می اندازد! در واقع این محصول به هیچ عنوان عسل نیست و فواید و ارزش غذایی عسل را ندارد و توصیه ما این است که به هیچ عنوان این محصول را مصرف نکنید!! شبه عسل های صنعتی گاها با عسل های تغذیه ای مخلوط میشن و در بسیاری از فروشگاه ها عرضه میشن و نگرانی جدی مصرف این محصول است که می تواند در بلند مدت مشکلات زیادی برای شما داشته باشد از بیماری دیابت تا مشکلات کبدی!!!

چطور می تونم عسل طبیعی رو تو خونه تشخیص بدیم؟

پرسیدن سوال هایی همچون عسل طبیعی رو چطور تشخیص بدیم؟ عسل طبیعی چه ویژگی هایی داره؟ عسل طبیعی بایستی گلو رو بسوزنه و ده ها سوال دیگه نشون میده که شناخت عسل طبیعی و تمایز عسل طبیعی از عسل تقلبی یکی از سخت ترین مراحله! در خیلی از این موارد پدرها با یک دید کارشناسی میگن که عسل بایستی رنگ تیره داشته باشه یا این که در فضای مجازی و یا یک پیج اینستاگرامی خوندید که عسل اصل بایستی گلو رو بسوزنه!! متاسفانه این روزها در فضای مجازی برای تشخیص کیفیت عسل طبیعی و تفاوت اون با عسل های تقلبی روش های بسیار خلاقانه ای ارائه میشه که البته هیچ کدوم شون مبنای علمی ندارند. به طور مثال آتش زدن عسل، تست مورچه، ریختن عسل داخل آب سرد، شکرک زدن و یا تشکیل شش ضلعی داخل ظرف شفاف. همه این روش های به ظاهر ساده و کاربردی به هیچ وجه امکان تفکیک عسل طبیعی از عسل تقلبی رو نداره و توسط یک سری افراد غیرکارشناس و نابلد ارائه میشه و در فضای مجازی به صورت وسیع بازنشر میشه. این روش ها اگرچه خیلی کاربردی به نظر میان اما به هیچ وجه روش درستی برای تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی نیست!

چطوری کیفیت عسل تعیین میشود؟

بنده بهزاد رفاهی به عنوان یک کارشناس عسل شناسی و داور بین المللی مسابقه کیفیت عسل  Apimondia خدمتتون عرض می کنم:

تعیین کیفیت و اصالت عسل صرفا در آزمایشگاه تخصصی محصولات زنبورعسل و با انجام آزمون های حسی و فیزیکوشیمیایی و تحلیل برگه آزمون عسل امکان پذیر است.

به دلیل تنوع بالای عسل ها در ایران به لحاظ رنگ، طعم، عطر، رطوبت و ویژگی های فیزیکوشیمیایی مختلف تنها راه تشخیص کیفیت عسل آزمایشگاه های تخصصی عسل است و نه هر آزمایشگاهی! با انجام آزمون های متعدد حسی و ارگانولپتیک و فیزیکوشیمیایی از جمله بررسی عطر، طعم، رطوبت، ساکارز، پرولین، دیاستاز، اچ ام اف و در نهایت تحلیل این نتایج امکان کیفیت عسل وجود دارد و روش های دیگر کارایی لازم رو ندارند.

برای مصرف کنندگان که خرید در حد چند کیلو دارند انجام این آزمایشات به دلیل هزینه بالایی که داره توجیه نداره و پیشنهاد ما خرید از فروشگاه های تخصصی عرضه محصولات زنبورعسل که کاملا به اعتبار و نحوه کارشون مطلع هستید و یا زنبورداران با وجدان است.

جمع بندی این که تو ایران به جهت مراتع غنی از گیاهان دارویی که اغلب شون مورد استفاده زنبورعسل قرار می گیره طیف وسیعی از عسل های با کیفیت تولید میشه و فقط کافیست با کمی جستجو انتخاب صحیحی داشته باشید. اگرچه منکر تقلبات حوزه عسل نیستم اما این اطمینان رو به شما می دهم که می تونید با کمی بررسی و دقت نظر در هنگام خرید به لحاظ انتخاب نوع عسل و محل خریداری اون انتخاب آگاهانه ای داشته باشید. ایران مرکز تنوع عسل های با کیفیت در دنیاست و خرید یک عسل باکیفیت اگرچه سخت اما شدنی است. تنها راه جلوگیری از تقلب نشر آگاهیست!

رسالت ما در آقای عسل

ما در واحد تحقیق و توسعه آقای عسل با همکاری واحد کنترل کیفی براساس سیستم گریدبندی کیفی عسل ها و براساس استاندارد ملی ایران و حتی بسیار سخت گیرانه تر سعی داریم با دانش عسل شناسی و دقت بالا بتوانیم کیفیت کلیه محصولات را تایید و تضمین کنیم! شناخت و بررسی اصالت، سلامت و کیفیت عسل ها نیازمند دانش عسل شناسی است و براساس آنالیز های حسی، فیزیکوشیمیایی و گرده شناسی عسل امکان پذیر است. تمام تلاش ما این است که با رعایت اصل صداقت و تعهدی که نسبت به عسل های طبیعی ایران داریم این اطمینان را به شما بدهیم که محصولات عرضه شده در آقای عسل با بالاترین کیفیت تولید و عرضه میشوند. داشتن یک خرید آگاهانه و شیرین که سلامتی شما را تضمین نماید؛ آرزوی قلبی ماست.

با احترام – بهزاد رفاهی، مدیر واحد تحقیق و توسعه آقای عسل

کلیدواژه ها: آقای عسل، عسل طبیعی، عسل تقلبی، عسل اصل، خرید عسل طبیعی، عسل تک گیاه، شناخت عسل، عسل شناسی، خرید عسل، عسل صنعتی، عسل شکری، عسل تغذیه ای

منابع:

• کتاب دانستنی های محصولات زنبورعسل، تالیف مهندس محمد (بهزاد) رفاهی
• APIMONDIA STATEMENT ON HONEY FRAUD – JANUARY 2020
• Stefan Bogdanov and Peter Martin, (2002), Honey Authenticity: a Review